مقالات ترجمه شده دانشگاهی ایران

لغات فیزیک – بخش 1

در این قسمت  لغات فیزیک بخش 1 عرضه شده است.

 

لغات فیزیک صفحه اصلی – کلیک کنید

خرید لغات فیزیک / مجموع لغات در کل رشته ها / لغات بر حسب گروه بندی چند رشته

 

لغات فیزیک - ایران ترجمه - Irantarjomeh

لغات فیزیک بخش 1
فیزیک ابزاری
device Physics
حمل و نقل کوانتومی
quantum transport
چگالی حالات
density of states
ساختار نواری
Band structure
گاف نواری
Band gap
نوع پیوندها
Kind of bounds
روش پتانسیل کامل امواج تخت تقویت شده خطی
Full potential linearized augmented plane wave (FP-LAPW)
نظریه تابعی چگالی
Density Functional Theory (DFT)
تقریب شیب تعمیم یافته
Generalized gradient approximation (GGA)
نوار فرعی مرکب
Multiple subband
نوار والانس
valence band
تحدید کوانتوم
quantum confinement
مقاومت پارازیتی
Parasitic resistance
پیوند شوتکی
Schottky junction
لایه وارونگی
inversion-layer
پیپاد، پوسته نخود فرنگی (نوعی نانولوله)
peapod
متالوفولرین‌ها
metallofullerenes
اثر کوانتومی هال
Quantum hall effect
باند گپ، گاف نوار
Band gap / bandgap
تراز فرمی
Fermi level
دو قطبی
ambipolar
کپسوله سازی
encapsulating
اتصال تراز فرمی
Fermi level pinning
کایرالیتى، خصلت کایرالى
chirality
عاری از برچسب
label free / label-free
تهیجا (نقصی در شبکه بلور که با جابجایی اتم از جایگاه شبکه ای آن بوجود می آید)
vacancy
حرارت زدایی
Thermal relaxation
نیم پایدار
metastable
زوج فرنکل، نقص فرنکل
Frenkel defect
تخصیص چپ یا راست
Handedness assignment
انتقال سرخ
red-shift
سطح ویژه بالا
high-surface area
وضوح
RESOLUTION
میكروسكوپ الكترونی روبشی
scanning electron microscope
میكروسكوپ انتقال الکترون
Transmission electron microscope
آشکار سازهای تابشی
radiative detectors
آشکار ساز تابش فلورسانس
Fluorescence radiation detector
آشکار ساز فوتومتری
detectors Photometric
آشکار ساز گرمایی
heat detectors
آشکارساز گولی
Goley detectors
آشکار ساز مادون قرمز
Infrared detectors
آشکار سازهای NMR
NMR detectors
آشکار سازهای اشعه ایکس
X – Ray – source
آشکار سازهای پیروالکتریک
Pyroelectric detectors
آشکار سازهای کروماتوگرافی گازی
Chromatographic detector
آشکار ساز هدایت گرمایی
Thermal conductivity detector
آشکار ساز یونیزاسیون شعله‌ای
Flame ionization detector
آهنگ واکنشی
reaction rate
اتم هیدروژن گونه
hydrogen atom
احتمال
probability
ارزش انتظاری
expectation value
اسپین- مدار
spin-orbit
انرژی عدوم تقارن (انرژی بستگی متوسط(
Average binding energy
الکترونهای اتمی
atomic electrons
اصل همخوانی بوهر
Bohr correspondence principle
اشعه ترمزی (برمز اشتراهلونگ(
Bermsstrahlung
ابر باری حول نوکلئون
charge cloud around nucleon
اثر کامپتون
Compton effect
انرژی کولونی
coulomb energy
انرژی واپاشی
Decay energy
واپاشی الکترونی )بتایی)
beta decay
آشکار سازها
Detectors
طول موج کامپتون
Compton wavelength
برهمکنش اسپین – مدار
spin – spin interaction
برهمکنش اسپین – اسپین
spin – orbit interaction
حالت انرژی
Energy state
انرژی فوق حرارتی
Epithermal energy
اصل طرد پائولی
Exclusion principle
اصل عدم قطعیت هایزنبرگ
Heisenberg uncertainty principle
انتقال استارک در پلاسما
stark shift in plasma
اندازه حرکت
momentum
اندازه حرکت زاویه‌ای
angular momentum
انرژی استانه
Threshold energy
انرژی پس زنی
recoil energy
انرژی تکان
quivering energy
انرژی جدا سازی
separation energy
انرژی کل
total energy
ایزوتروپی
isotropy
واپاشی آلفا
alpha decay
بارن
barn
بردار ستونی
Column vector
بردار قطبش
polarization vector
بردار محوری
axial vector
بردار موقعیت
position vector
بردار واحد
unit vector
پتانسیل الکترواستاتیک
electrostatic potential
پتانسیل جاذبه‌ای
gravitational potential
پدیده پلاسماهای جمعی
Collective plasma phenomena
پذیرفتاری الکتریکی
electric susceptibility
پراکندگی القائی
stimulated scattering
پراکندگی پراشی
diffractive scattering
تفکیک تراز
level splitting
مکانیک کوانتومی
quantum mechanics
مگنتون بور
Bohr magneton
تابع هرمیت
Hermite function
تبدیل لاپلاس
Laplace transform
تبهگنی
degeneracy
جذب غیر خطی
Non-linear absorption
جذب فوتوالکتریک
photoelectric absorption
سطح مقطع پراکندگی کولنی
coulomb scattering cross section
سیکلوترون
synchrotron
مقدار چشمداشتی
expectation value
مکانیک کلاسیک
classical mechanics
نیروهای الکترومغناطیسی
electromagnetic forces
مشاهده پذیر
observable
عدد کوانتوم سمتی
orientational quantum
گاز تک اتمی
monoatomic gas
وردایی
variance
ویژه پایه‌ها
Eigen basis
ویژه تابع
Eigen function
ویژه توابع همزمان
simultaneous Eigen
ویژه مقدار
Eigen value
برانگیختگی کولونی
coulomb excitation
برهمکنش ضعیف
weak interaction
اسپین
spin
ذره آلفا
Alpha particle
واپاشی بتا
beta decay
تولید زوج
pair production
اثر فوتوالکتریک
photo electric effect
پراکندگی ریلی
Revleigh scattering
مکانیک کوانتومی
quantum mechanic
ثابت پلانک
Plank’s constant
عدد کوانتومی
Quantum number
گشتاور دو قطبی
Dipole moment
گشتاور مغناطیسی
Magnetic moment
گشتاور چند قطبی
Multi-pole moment
موج ماده
matter wave
موج دوبروی
de Broglie wave
جرم بحرانی
Critical Mass
جرم سکون
Rest Mass
نیم عمر
Half Life
نوترنیو
Neutrino
لباسهای بادی
Pneumatic suit
کوانتا
quanta
تبخیر یا سایش لیزری
Laser Vaporization/ablation
نیروی عمودی تکیه گاهی
normal force
شکافت هسته ای
Nuclear Fission
هسته (اتم)
Nucleus
همجوشی هسته ای
Nuclear Fusion
نیروی هسته ای
Nuclear Force
واپاشی
Decay
واکنش زنجیره ای
Chain Reaction
هسته ی پایدار/ناپایدار
Stable/Unstable Nucleus
قلب راکتور
Reactor Core
فرابنفش
Ultraviolet
فروسرخ
Infrared
فیزیک اتمی
Atomic Physics
فیزیک هسته ای
Nuclear Physics
فروپاشی
Disintegration
طیف اتمی
Atomic Spectrum
ذره بتا
Beta Particle
پایداری اتم
Atom Stability
پرتو گاما
Gama Ray
برانگیخته
Excited
برهم کنش
Interaction
انرزی بستگی
Binding Energy
آشکارسازی
Detection
آشفتگی
Disturbance
امواج الکترومغناطیسی
Electromagnetic waves
تقویت نور توسط گسیل القایی تابش(لیزر)
Light Amplification by Simulated Emission of Radiation (LASER)
آکتینیدها  – 14 عنصری که در جدول تناوبی پس از آکتینیوم قرار دارند، شبیه به لانتانیدها، اما عضوهای اولیه‌ی این گروه از نظر شیمیایی به فلزهای واسطه‌ گروه‌های بعدی شبیه‌تر هستند (مثلاً اورانیم به تنگستن شبیه است). اساساً همه‌ عناصر بعد از اورانیم به‌صورت مصنوعی ساخته می‌شوند. گرچه مقادیر بسیار ناچیز پلوتونیم در طبیعت یافت می‌شود.
Actinides
فعال کردن – به‌وجود آوردن پرتوزایی به‌صورت مصنوعی، معمولاً از راه جذب نوترون مانند تبدیل کبالت 59  موجود در فولاد به کبالت 60.
Activation
آمونیم ‌دی‌اورانات – 7O2U2)4NH).
ADU
پهن‌رفت – حرکت کپه‌ای شاره.
Advection
رآکتور پیشرفته با خنک‌کننده‌ گازی – نوع پیشرفته رآکتور ماگنوکس انگلستان با سوخت اکسید اورانیم غنی‌شده که امکان می‌دهد اندازة بخش درونی رآکتور کوچک‌تر و دمای کار بیشتر باشد، کند‌کننده این رآکتور، گرافیت، و خنک‌کننده آن، ‌دی‌اکسیدكربن است.
AGR – Advanced Gas-cooled reactor
حمل هوایی – دستگاه انتقال که در آن مایع در یک شاخه‌ ظرفی U  شکل با تزریق هوا سبک می‌شود و در نتیجه در سطح بالاتری قرار می‌گیرد.
Air-Lift
تابش آلفا – گسیل هسته‌ی هلیم (ذرات آلفا) حاوی‌ دو پروتون و دو نوترون.
Alpha radiation
آمریسیوم (Am) – عنصر (مصنوعی) پس از پلوتونیم؛ با عدد اتمی 95.
Americium
گرما‌دهی – عملیات حرارتی برای از میان بردن تنش‌های ناشی از جوش‌کاری، سردکاری، و غیره.
Annealing
عدد اتمی – تعداد پروتون‌های هسته‌ هر عنصر که شاخص آن عنصر است.
Atomic number
آمونیوم اورانیل كربنات 3(3CO)2UO4(4NH)
AUC
فرسایش – فرسوده‌ شدن یا ترک‌خوردگی (در رزین‌های تبادل یون و غیره) و تبدیل ماده به ذره‌های بسیار ریزی که از ماده جدا می‌شوند.
Attrition
اتوکلاو – دستگاهی برای گرم کردن مواد تحت فشار و رساندن آنها به دماهای بیش از دمای نقطه جوش مایع درون ظرف، تحت فشار جو.
Autoclave
پس‌آکندن – پر کردن حفره‌های زیرزمینی‌ با ماده جامد که برای استخراج مواد کنده شده‌اند.
Backfilling
پس‌شویی – وارونه‌ کردن عمل استخراج محلول از حلال، با برقراری‌ تماس ماده  استخراج‌شده با محلول تازه‌ آبی با نسبت‌های مناسب. از این روش گاهی در عمل جریان معکوس در تبادل یونی برای حذف ذرات یا ناخالصی‌های جداشده به‌کار برده می‌شود.
Backwashing
فرآیند منقطع – انجام پی‌درپی عملیات روی مقدار مشخصی ماده (در تمایز با فرآیند پیوسته که ماده در جریان است و مراحل پی‌درپی عملیات روی این جریان ماده انجام می‌شود).
Batch process
بکرل –  یکای SI برای پرتوزایی برابر با یک تجزیه در هر ثانیه.
Becquerel
میز کار – میز تراز در معدن‌کاری‌ روباز.
Bench
تغلیظ – عملیات اولیه روی سنگ کانی برای افزایش غلظت اجزای با ارزش آن.
Beneficiation
بنتونیت – ماده‌ معدنی‌ خاک‌رسی با خواص قوی تبادل یون.
Bentonite
تابش بتا – معمولاً به گسیل الکترون‌های پرانرژی (ذرات بتا) گفته می‌شود. نماد β+ (بتای مثبت) برای تابش بتا نشان‌دهنده‌ گسیل پوزیترون به‌جای الکترون است.
Beta radiation
انرژی بستگی- انرژیی‌که پروتون‌ها و نوترون‌ها را درون هسته در قید یكدیگر نگه می‌دارد و برابر است با اختلاف جرم کل ذرات با مجموع جرم‌های تک‌تک ذرات. این انرژی برای هسته‌های اطراف آهن بیشترین است بنابراین از لحاظ نظری هسته‌های سبک‌تر با هم‌جوشی، و هسته‌های سنگین‌تر با شکافت، می‌توانند انرژی آزاد کنند.
Binding energy
بیوسید – ماده‌ای  شیمیایی که برای جلوگیری از رشد جلبک و سایر موجودات زنده و یا ازبین بردن آنها به‌کار می‌رود.
Biocide
بیوسفر یا زیست‌گوی – مجموعه‌ی موجودات زنده روی زمین.
Biosphere
بلانکت – آرایه‌ی مواد بارورشده که در رآکتور زاینده بخش درونی را در بر می‌گیرند تا با استفاده از نوترون‌هایی که از بخش درونی می‌گریزند، ماده‌ جدید شکافت‌پذیر تولید شود.
Blanket
رآکتور زاینده – رآکتوری که در آن با استفاده از تبدیلی که نوترون‌ها در هسته‌های بارورشده القا می‌کنند، ماده‌ شکافت‌پذیر بیشتر ساخته می‌شود.
Breeder reactor
انبار حائل – برای ماده‌ای که از یک مرحله‌ فرآوری به مرحله‌ بعدی می‌رود، به‌منظور جلوگیری از مشکلات ناشی از هر نوع وقفه در کار یک مرحله در عمل‌کرد مرحله  بعد.
Buffer storage
سم قابل‌سوختن – عنصری که شدیداً جاذب نوترون است اما با جذب نوترون تبدیل به جاذبی ضعیف می‌شود. از چنین عناصری برای محدود کردن واکنش‌پذیری سوخت تازه‌ی رآکتور و کاهش گستره کنترل‌های لازم استفاده می‌شود.
Burnable poison
میزان سوختن – نسبت اتم‌های فلزات سنگین شکافته‌شده در سوخت هسته‌ای. پرتودهی را نیز ببینید.
Burn-up
رآکتور آب جوشان – خنک‌کننده‌ این نوع رآکتور آب است که به‌جوش آورده می‌شود و توربین‌ها را مستقیماً به‌حرکت در می‌آورد.
BWR – Boiling Water Reactor
تکلیس – اعمال حرارت شدید مثلاً تا حدی که ساختار بلوری دوباره  شکل بگیرد یا  واکنش شیمیایی رخ بدهد.
Calcining
رآکتور کندو – طراحی‌ خاصی که در کانادا انجام شده است و خنک‌کننده‌ رآکتور آب سنگین است. این رآکتور می‌تواند با اورانیم طبیعی کار کند و در چند نقطه خارج از کانادا مثلاً هند، کره، و رومانی نیز به کار رفته است.
CANDU reactor
اسید کارو – مُونُوپرسولفوریک اسید 5SO2H.
Caro’s acid
کاتالیزور – ماده‌ای که بدون مصرف شدن در واکنش شیمیایی، واکنش را سرعت می‌دهد.
Catalyst
کنتاکتور مرکزگریز- نوعی مخلوط‌‌کن و ساکن‌کننده که در آن با بهره‌گیری از مرکزگریزی، عمل جدا کردن فازها به‌نحو بهتری انجام می‌شدد.
Centrifugal contactor
واکنش زنجیره‌ای – دنباله گام‌های مشابه در واکنش‌ که طی‌ آن محصول هر واکنش، آغازگر واکنش بعدی‌ است. در واکنش زنجیره‌ای‌ نوترونی، نوترون آزادشده در شکافت موجب شکافت بعدی می‌شود و واکنش به‌این ترتیب ادامه پیدا می‌کند.
Chain reaction
پوشش – برای جدا کردن سوخت و محصولات شکافت از جریان خنک‌کننده.
Cladding
کلینوپتیلولیت – ماده‌‌ معدنی طبیعی‌ تبادل‌گر یون که به‌خصوص سزیم‌دوست است.
Clinoptilolite
راه‌اندازی – رساندن تدریجی‌ رآکتور یا هرنوع تأسیسات دیگر به مرحله کارکرد عادی، به‌منظور کشف هر نوع مشکلی پیش از آن‌که خطرآفرین شود.
Commissioning
کُمپلکس – گونه‌‌ای شیمیایی که از جمع‌شدن چند گونه‌ شیمیایی دیگر که هر کدام مستقلاً می‌توانند وجود داشته باشند (معمولاً درون محلول) شکل می‌گیرد.
Complex
آلودگی – حضور ماده‌ای  ناخواسته درون ماده یا روی سطح.
Contamination
میله‌ کنترل – ماده جاذب نوترون که می‌توان با فرو بردن آن در رآکتور، یا بیرون کشیدن آن از رآکتور، شار نوترون را به میزان مشخصی حفظ کرد.
Control rod
تبدیل – تبدیل اكسید اورانیم به هگزافلورید و بالعکس.
Conversion
خنک‌کننده – شاره‌‌ای که در رآکتور می‌چرخد و گرما را از سوخت به مقصد موردنظر منتقل می‌کند.
Coolant
خنک‌شدن – تأخیری زمانی‌ پس از تخلیه‌ سوخت تا پرتوزایی اولیه به میزان زیادی کاهش یابد.
Cooling
بخش درونی – بخشی از رآکتور که حاوی‌ سوخت است. در رآکتور زاینده این عبارت فقط به سوخت فعال‌کنندهاطلاق می‌شود تا از ناحیه  زاینده که ماده بارور را در بر دارد تمیز داده شود.
Core
تابش کیهانی – تابش ناشی از برهم‌کنش بین جوّ زمین و ذرات بسیار پرانرژی که از خورشید یا فراسوی آن می‌آیند.
Cosmic radiation
پادجریان – نحوه‌‌ای از کار که در آن (مثلاً) محلولی آبی و حلال آلی  که با محلول آبی مخلوط  نمی‌شود در جهت‌های مخالف درون تجهیزات تماس‌دهنده، جریان دارند.
Countercurrent
حالت بحرانی – واکنش زنجیره‌ای شکافت که با آهنگی پایدار یا افزاینده رخ بدهد. در رآکتور این وضعیت، وضعیت عادی‌ کار است، بیرون از رآکتور، این وضعیت، حادثه‌ای ا‌ست که قطعاً باید از آن پرهیز شود.
Criticality
سطح مقطع )هسته‌ای) – احتمال برهم‌کنش برای مثال بین هسته و شار نوترون، که برحسب یکای بارن (2cm24- 10) بیان می‌شود.
Cross section (nuclear)
چرک – دانه‌های ریز ماده که طی‌‌ فرآیندی خاص شكل می‌گیرند و برای مثال در مرز بین حلال و  آب انباشته می‌شوند.
Crud
کوری – یکای پرتوزایی پیش از تعریف یکای SI، معادل با 1010 × 7ر3 تجزیه در ثانیه معادل با پرتوزایی‌ یک گرم رادیم.
Curie
کوریوم – عنصر (مصنوعی)  بعدی فراسوی آمریسیم با عدد اتمی‌ 96.
Curium
چرخه – در استخراج با حلال، به مراحل پی‌‌درپی استخراج، پس‌شویی (بیرون کشیدن)، و تخلیص (خالص کردن ) حلال، در فرآیند تبادل یون، به دنباله مراحل بارگذاری و بازتولید؛ در مورد سوخت هسته‌ای؛ به تاریخچه‌ معدن‌کاری و سپس ماشین‌کاری تا رسیدن به مرحله‌ تولید سوخت، پرتودهی در رآکتور، و بالاخره بازگشت مواد شکافت‌پذیر یا بارور‌شده به کارخانه تولید سوخت گفته می‌شود.
Cycle
سیکلون – دستگاهی که در آن ماده درون جریان شاره حمل می‌شود و طی مسیر مارپیچ شاره با نیروی مرکز‌گریز جدا می‌شود.
Cyclone
دختر – هسته‌ای که در اثر فروپاشی‌ خود‌به خود هسته‌ دیگر (parent) به‌وجود می‌آید.
Daughter
پیوندزدایی (قرص‌های سوخت) – از بین رفتن ماده‌‌ای چسبنده‌ که برای حفظ شکل قرص، تحت فشار یا تف‌جوشی به سوخت اضافه شده است، در اثر گرما.
Debonding (of fuel pellets)
گرمای فروپاشی – انرژیی که پس از پایان شکافت در اثر پرتوزایی محصولات شکافت در سوخت رآکتور، آزاد می‌شود. در رآکتورهای نیروگاه‌ها  برای این که گرمای واپاشی به سوخت یا ساختار رآکتور آسیب وارد نکند لازم است که شاره‌ خنک‌کننده، هم‌چنان جریان داشته باشد.
Decay heat
تعطیل کردن – فرآیند متوقف نمودن  کار نیروگاه کهنه یا مازاد بر نیاز و پیاده کردن قطعات آن، همراه با عملیات مربوطه.
Decommissioning
آلایه‌زدایی – حذف اجزای نامطلوب از محصولی خاص یا چیزهای دیگر.
Decontamination
ضریب آلایه‌زدایی – نسبت میزان ماده آلوده‌کننده‌(آلایه‌ای) که در جزء مطلوب قبل از آلایه‌زدایی وجود دارد به همان مقدار پس از عمل جدا کردن آلایه.
Decontamination factor
کانی‌زدایی – حذف نمک از محلول معمولاً از راه تبادل کاتیونی برای یون هیدروژن و تبادل آنیونی برای یون هیدروکسیل.
Demineralisation
دوتریوم – ایزوتوپ هیدروژن با عدد جرمی 2 (حاوی‌ یک پروتون و یک نوترون در هسته).
Deuterium
دی مینی‌میس – میزان (آلودگی) کم‌تر از حدی که مقررات تعیین کرده است (از عبارت لاتین  de minimis curat lex به ‌معنی کم‌تر از کمینه‌ای که قانون وضع کرده است).
De minimis
کنتاکتور دیفرانسیل – تجهیزات استخراج از حلال (مثلاً ستون تپشی)  که در آن انتقال ماده به‌جای این‌که در مراحل گسسته‌ تعادلی انجام شود به‌شکلی پیوسته بین جریان‌های پادگرد فازحلال و فاز محلول آبی انجام می‌شود.
Differential contactor
رقیق‌کننده – حاملی معمولاً بی‌اثر برای استخراج‌گر در فرآیند استخراج از حلال که به ‌منظور بهبود مشخصه‌های استخراج‌گر مثلاً کاهش چگالی یا گران‌رَوی (ویسکوزیته) به‌آن اضافه می‌شود. مقایسه کنید با تغییردهنده (modifier).
Diluent
دورریزی (یا دفع) مستقیم – قرار دادن مستقیم کل سوخت تخلیه‌شده (شاید به‌جز بعضی ملحقات) در محل انبار دائمی، در مقایسه با بازفرآوری (reprocessing).
Direct disposal
تسهیم نامتناسب – تبدیل خود‌به‌خود ماده مرکب به حالت‌های اکسایش بالاتر و پایین‌تر  طوری‌که میانگین عدد اکسایش [با مقدار قبل از تبدیل] یکسان بماند.
Disproportionation
لغات فیزیک بخش 1

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Irantarjomeh
لطفا به جای کپی مقالات با خرید آنها به قیمتی بسیار متناسب مشخص شده ما را در ارانه هر چه بیشتر مقالات و مضامین ترجمه شده علمی و بهبود محتویات سایت ایران ترجمه یاری دهید.