مقالات ترجمه شده دانشگاهی ایران

لغات هسته ای – اتمی – بخش 13

در این قسمت  لغات هسته ای – اتمی بخش 13 عرضه شده است.

 

لغات هسته ای – اتمی صفحه اصلی – کلیک کنید

خرید لغات هسته ای – اتمی / مجموع لغات در کل رشته ها / لغات بر حسب گروه بندی چند رشته

 

لغات هسته ای - اتمی - ایران ترجمه - irantarjomeh

لغات هسته ای – اتمی بخش 13
Safe Mass
جرم ایمن
كمینة جرم بحرانی تقسیم بر یک ضریب ایمنی بزرگتر از واحد.
Safeguards
پادمان
تمهیداتی به منظور جلوگیری از انحراف مواد هسته‌ای از کاربردهایی که توسط قانون یا پیمان‌ها مجاز شناخته شده‌اند.یادآوری ـ در چارچوب سیاست بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، مسئولیت سیستم بازرسی پادمان بر عهدة آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
Safety Circuit
مدار ایمنی
مداری منطقی که برای دریافت اطلاعات از مجتمع‌های مختلف، ارزیابی وضعیت‌ راكتور هسته‌ای و به کار‌اندازی عملیات خودكار یك یا چند عضو ایمنی طراحی شده است تا از کارکرد درست راكتور هسته‌ای اطمینان حاصل شود.
Safety Element
جزء ایمنی
عضو کنترلی كه به صورت منفرد یا در ارتباط با سایر اجزاء، جایگزینی از راكتیویتة منفی را به منظور خاموش‌سازی‌ اضطراری یک راكتور فراهم می‌آورد.
Safety Member
عضو ایمنی
عضو کنترلی كه به صورت منفرد یا در ارتباط با سایر اجزاء، جایگزینی از راكتیویتة منفی را به منظور خاموش‌سازی‌ اضطراری یک راكتور فراهم می‌آورد.
Safety Rod
میلة ایمنی
عضو ایمنی به شكل میله.
Samarium Poisoning
مسمومیت ساماریوم
SAP
فراورده­های کلوخه شدة آلومینیوم (مخفف)
مخلوط كلوخه شده‌ای از اكسید آلومینیوم و آلومینیوم فلزی كه به عنوان مادة غلاف به كار می‌رود.
Saturation
اشباع
وضعیت یك اتاقك یونش وقتی كه عملاً تمام یون‌های ایجاد شده، جمع‌آوری شوند (بدون رسیدن به فاز تكثیر گاز).
Saturation Activity
فعالیت اشباع
بیشینه فعالیت قابل حصول توسط یك نوكلیید، طی فعال‌سازی یك نمونة خاص تحت چگالی شار ذرات معین.
Sausage Instability
ناپایداری سوسیسی
ناپایداری مگنتوهیدرودینامیكی كه می‌تواند در ستون پلاسمایی حامل جریان محوری قوی، گسترش یابد.یادآوری ـ با افزایش انقباض ستون، میدان مغناطیسی قویتر شده و در نتیجه پلاسما بیشتر منقبض می‌گردد؛ این امر حتی می‌تواند منجر به قطع جریان شود.
Scatter Loading
بارگذاری پراکنده
روشی برای بارگذاری سوخت كه در آن، نوع خاصی از سوخت (به طور مثال، سوختی با غنا یا فرسایش سوخت ویژة معین) به طور تقریباً یكنواخت (نه لزوماً با الگویی منظم) در قلب راكتور یا منطقه‌ای از آن، توزیع می‌شود.
Scattering
پراکندگی
فرایندی كه در آن، تغییر در جهت یا انرژی ذرة فرودی یا تابش فرودی، در اثر برخورد با ذره یا سیستم ذرات، به وجود می‌آید.
Scattering Chamber
اتاقک پراکندگی
اتاقك ابری كه در آن، حالت فوق اشباع بخار از پخش مداوم بخار اشباع شده به دست می‌آید؛ این پخش ناشی از اختلاف دمای بین دیواره‌های اتاقك است.
Scattering Kernel
کرنل پراکندگی
تابع به كار رفته در انتگرال پراكندگی معادلة ترابرد، بیانگر احتمال آنكه ذره‌ای با تغییر معینی در انرژی و جهت حركت، پراكنده شود.یادآوری ـ كرنل پراكندگی رابطة نزدیكی با سطح مقطع دیفرانسیلی پراكندگی دارد.
Scattering Law
قانون پراکندگی
Scintiscanning
سینتی­­اسکن
روشی برای مشاهدة اجزای تشكیل دهندة یك اندام پس از وارد كردن عنصری نشان‌دار در آن، از طریق اسكن خط به خط اندام تحت بررسی به كمك آشكارساز سوسوزنی كه ورودی آن به طور مناسب باریک‌سازی شده است.
Scram
خاموش­سازی آنی
عمل خاموش کردن ناگهانی راکتور به منظور پیشگیری از وضعیتی خطرناک یا به حداقل رساندن آن.
Scrap
ضایعات
ماندة مواد هسته‌ای كه قابل بازیافت نباشد.
Screw Instability
ناپایداری پیچشی
نوعی ناپایداری كه هنگام عبور دادن جریان از میان پلاسمایی با توزیع چگالی مارپیچ كه به طور کامل در یك میدان مغناطیسی قرار گرفته است، رخ می‌دهد و منجر به تشكیل ابرهای یونی و الكترونی پیچی شكل می‌گردد كه در امتداد خطوط میدان در جهت‌های مخالف حركت كرده و موجب جدایی بار می‌شوند. این امر به نوبة خود، حركت‌های سوقی عرضی، میدان‌های الكتریكی و آشفتگی‌های فزاینده تولید می‌كند.یادآوری ـ این نوع ماكروناپایداری الكترواستاتیكی، مدی با مقیاس نسبتاً بزرگ و اعداد موج سمتی كوچك است.
Screw Pinch
تنگش پیچشی
محصور‌سازی ستون پلاسما به وسیلة میدان مغناطیسی مارپیچ حاصل از یك میدان طولی و یك میدان سمتی كه هر دو از خارج و دومی توسط یك جریان القایی طولی، در پلاسما تولید شده‌اند.یادآوری ـ یكی از مشخصات اصلی این آرایش آن است كه ستون پلاسما به وسیلة پلاسمایی با چگالی پایین كه حامل جریان‌های ضعیف است، احاطه و در نتیجه پابدار می‌گردد.
Scrubbing
شستشو
شرایط لازم برای محصور‌سازی مناسب پلاسمایی با دما و چگالی به قدر كافی بالا، به طوری‌كه مقدار انرژی قابل ملاحظه‌ای از طریق واكنش‌های گداخت آزاد گردد.
Seal
لاک و مهر (پُلمب)
پادمان وسیله‌ای ضد دستكاری كه طوری به پوشش ایمنی، یك جسم یا مجموعه‌ای از اجسام متصل می‌شود كه سالم بودن آن نشاندهندة سالم بودن پوشش ایمنی و محتویات آن، جسم یا آرایش اجسام است. این سالم بودن در برگیرندة تمام علائم مشخصة موارد مذكور می‌باشد.رجوع شود به: Unique Identification
Sealed Source
چشمة بسته
چشمة پرتوزایی كه در محفظه‌ای كاملاً مسدود، یا دارای پوششی محكم است؛ محفظه یا پوشش مزبور به قدری محكم است كه تحت شرایط استفاده و فرسایش، كه برای آنها طراحی انجام شده است، از تماس با مواد پرتوزا و پاشندگی آنها جلوگیری به عمل می‌آورد.
Secondary Coolant
خنک­کنندة ثانویه
خنك‌كننده‌ای كه برای برداشت گرما از مدار خنك‌كنندة اولیه به كار می‌رود.
Secondary Coolant Circuit
مدار خنک­کنندة ثانویه
سیستمی برای به گردش در آوردن خنك‌كنندة ثانویه.
Secular Equilibrium
ترازمندی دیرپا
ترازمندی پرتوزایی كه در آن، نیمه عمر هستة مادر به قدری طولانی است كه می‌توان از تغییر در جمعیت هستة مادر در دورة مورد نظر صرف نظر كرد و كلیة اکتیویته‌ها تقریباً برابر می‌شوند.
Seed Core Reactor
راکتور قلب­دانه­ای
نوعی راكتور با قلبی حاوی مناطق موضعی (دانه‌ها) از سوخت غنی شده كه در شبكه‌ای از سوخت با غنای كمتر یا مادة بارور توزیع شده‌اند.
Self-Absorption
خودجذبی
جذب تابش در جسمی كه خود منشأ تولید آن بوده است.
Self-Absorption Factor
فاکتور خودجذبی
فاكتوری كه به یك كمیت تابش اعمال می‌شود تا مقدار آن كمیت را پس از كاهش ناشی از خودجذبی در یک چشمة تابش به دست دهد.
Self-Powered Neutron Detector
آشکارساز نوترون خودتوان
نوعی آشكارساز نوترون كه در آن، جریان الكتریكی بدون به كار بردن منبع تغذیة خارجی و از طریق گسیل ذرات بتا به‌وسیلة یك رادیونوكلیید با عمر كوتاه، تولید می‌شود.یادآوری ـ این رادیونوكلیید با عمر كوتاه، به وسیلة فعال‌سازی نوترونی در بخشی از آشكارساز به نام گسیلنده، ایجاد می‌شود.
Self-Regulation Control
کنترل خودتنظیم
گرایش ذاتی یك راكتور به اینكه تحت شرایطی معین، به علت اثر تغییر قدرت بر راكتیویتة آن، با قدرتی ثابت كار كند.
Self-Shielding
خودحفاظی
حفاظت بخش‌های درونی بدن از طریق جذب تابش در قسمت‌های بیرونی آن.
Self-Shielding Factor
فاکتور خودحفاظی
فاکتور اعمال شده به كمیت تابشی كه از طریق خودحفاظی كاهش یافته است.
Self-Sustained Reaction
واکنش خودنگهداشته
واكنش زنجیره‌ای هسته‌ای كه در آن، شمار واكنش‌های حاصل از یك واكنش، به طور متوسط مساوی واحد است.
Self-Sustaining Nuclear Chain Reaction
واکنش زنجیره­ای هسته­ای خودنگهدار
واكنش زنجیره‌ای هسته‌ای كه در آن، شمار واكنش‌های حاصل از یك واكنش، به طور متوسط مساوی واحد است.
Separation Efficiency
بازده جداسازی
جداسازی ایزوتوپ‌ها نسبت اختلاف در فراوانی ایزوتوپی ورودی و خروجی یك واحد جداكننده در شرایط كاری معین، به اختلافی كه در مورد همان مقدار فراوانی در ورودی مزبور مشاهده می‌شد، اگر فاکتور جداسازی دارای مقدار بیشینة نظری خود می‌بود.
Separation Energy
انرژی جداسازی
انرژی خالص مورد نیاز برای جدا کردن ذره‌ای از یک سیستم.
Separation Factor
فاکتور جداسازی
جداسازی ایزوتوپ‌ها نسبت فراوانی ایزوتوپی یك ایزوتوپ معین به مجموع فراوانی‌های ایزوتوپی ایزوتوپ‌های دیگر بعد از فرایند جداسازی، تقسیم بر همین نسبت قبل از فرایند جداسازی
Separation Symbol
نماد جداسازی
جداسازی ایزوتوپ‌ها فاکتور جداسازی منهای یك.
Separative Element
واحد جداکننده
جداسازی ایزوتوپ‌ها واحد جداكنندة منفردی كه در آن، فرایند جداسازی ابتدایی انجام می‌شود.
Separative Element
المان جداکننده
نظریة جداسازی ایزوتوپ‌ها عنصر بینهایت كوچكی از محیط جداساز كه در راستای جریان، یك گرادیان غلظت را در جریان مادة در حال عبور از آن محیط، به وجود می‌آورد.
Separative Power
قدرت جداکنندگی
Separative Work
کار جداکنندگی
Shadow Shield
حفاظ سایه­ای
حفاظی كه طوری ترتیب داده شده است تا ضمن مسدود نكردن منبع تابش، عبور آزادانة تابش در جهت‌های حائز اهمیت ممكن نباشد.
Shadowing
سایه­اندازی
كاهش موضعی چگالی شار ذرات به علت حضور یك جذب‌كننده در نزدیكی آن.یادآوری ـ اصطلاح مزبور هرگاه در نظریة راكتور به كار رود، به معنای كاهش جذب نوترون در یک جذب‌كننده، در نتیجة نزدیكی جذب كنندة دیگر، خواهد بود.
Shear Of Lines Of Force
برش خطوط نیرو
وضعیتی در یك آرایش چنبره‌ای كه در آن، زاویة تبدیل چرخشی با فاصلة سطوح مغناطیسی از محور مغناطیسی سیستم تغییر می‌كند.یادآوری ـ این تغییر جهت خطوط میدان در سطوح مغناطیسی متوالی، برای كاهش برخی انواع ناپایداری در پلاسماهای بتا ـ پایین به كار می‌رود.
Shear Of Magnetic Field Lines
برش خطوط میدان مغناطیسی
وضعیتی در یك آرایش چنبره‌ای كه در آن، زاویة تبدیل چرخشی با فاصلة سطوح مغناطیسی از محور مغناطیسی سیستم تغییر می‌كند.یادآوری ـ این تغییر جهت خطوط میدان در سطوح مغناطیسی متوالی، برای كاهش برخی انواع ناپایداری در پلاسماهای بتا ـ پایین به كار می‌رود.
Sheath
پوشش
منطقة گذار بین پلاسمای خنثی و سطح جامد در تماس با آن.
Shield
حفاظ
ماده‌ای به منظور كاهش چگالی شار ذرات ورودی به یك ناحیه.
Shielded Cell
سلول حفاظ­دار
محفظه‌ای با حفاظ قوی برای مواد با پرتوزایی بالا.یادآوری ـ محفظة مزبور می‌تواند برای به‌کارگیری یا فرابری این مواد با ابزارهای از راه دور، یا انبار کردن آنها مورد استفاده قرار گیرد.
Shielded Nuclide
نوکلیید حفاظ­دار
نوكلییدی با بار Z كه ایزوبارهای با بار 1-Z و 1+Z آن پایدارند.یادآوری ـ چنین نوكلییدی از واپاشی بتا به دست نمی‌آید و بنابراین تشكیل آن فقط می‌تواند به صورت محصول اولیة تبدیل هسته‌ای دیگری نظیر شكافت باشد.
Shielding Window
پنجرة حفاظ
بخشی از حفاظ زیست‌شناختی كه نسبت به نور مرئی شفاف است.
Shim Element
جزء جبران
عضو كنترلی كه به منظور جبران تغییرات دراز مدت راكتیویته و توزیع چگالی شار نوترون در راكتور به كار می‌رود.
Shim Member
عضو جبران
عضو كنترلی كه به منظور جبران تغییرات دراز مدت راكتیویته و توزیع چگالی شار نوترون در راكتور به كار می‌رود.
Shimming
جبران‌سازی
جبران تغییرات دراز مدت در راكتیویته و توزیع چگالی شار نوترون.
Shipper-Receiver Difference
اختلاف فرستنده ـ دریافت­کننده
پادمان اختلاف میان اظهارات ناحیة موازنة مواد ارسالی و اندازه‌گیری‌های ناحیة موازنة مواد دریافتی، در مورد مقدار مواد هسته‌ای موجود در یك دسته.
Shipping Cask
محفظة ارسال
ظرف حفاظ‌داری با قابلیت استفادة مجدد جهت ترابری مواد پرتوزا.
Shock Heating
گرم­سازی ضربه‌ای
گرم‌سازی پلاسما از طریق تشكیل و انتشار یك موج ضربه.یادآوری ـ سازوكار گرم‌سازی اساساً برگشت ناپذیر بوده و انرژی داده شده به پلاسما همواره از انرژی قابل حصول توسط تراكم بی‌دررویی‌ با همان دامنه، بیشتر است.
Shock Wave
موج ضربه‌ای
انتشار سطح ناپیوستگی با سرعتی بیشتر از سرعت آلفون نسبت به پلاسمایی كه هنوز تحت نفوذ آن قرار نگرفته است. یادآوری 1- این سطح ناپیوستگی، دو ناحیه با سرعت‌ها، فشارها، شارهای مغناطیسی، چگالی‌ها و دماهای مختلف را از هم جدا می‌كند.یادآوری 2- بین موج شوك مگنتوهیدرودینامیك و موج ضربه‌ای بدون برخورد، می‌توان به وسیلة ماهیت فرایندهای اتلاف انرژی در جبهة موج، تمایز قائل شد.
Shock-Wave Heating
گرم­سازی با موج ضربه‌ای
گرم‌سازی پلاسما از طریق تشكیل و انتشار یك موج ضربه.یادآوری ـ سازوكار گرم‌سازی اساساً برگشت ناپذیر بوده و انرژی داده شده به پلاسما همواره از انرژی قابل حصول توسط تراكم بی‌دررویی‌ با همان دامنه، بیشتر است.
Shrouding
استتار
اقدامی حفاظتی با به كارگیری سدی فیزیكی به منظور جلوگیری از دسترسی به مناطقی كه در آنها عملیاتی انجام می‌شود یا كارخانه‌هایی قرار گرفته‌اند كه از اهمیت تجاری خاص برخوردارند و بازرسان پادمان به آنها دسترسی مستقیم ندارند.
Shuffling
بازآرایی
مرتب كردن دوبارة مجتمع‌های سوخت به منظور حصول یكنواختی بیشتر در مصرف سوخت یا توزیع چگالی توان در سراسر قلب.رجوع شود به:push Through
Shut Down
خاموشی
حالت یك راكتور در وضعیت کاملاً زیربحرانی.
Shutdown
خاموش­سازی
اقدامات لازم برای زیربحرانی كردن کامل یك راكتور.
Sievert
سیورت
Simple Cascade
آبشار ساده
جداسازی ایزوتوپ‌ها آبشاری كه در آن، كسر غنی شده به مرحلة بعدی و كسر فقیر شده به مرحلة قبلی خورانده می‌شود.
Sintered Aluminium Products
فراورده­های کلوخه شدة آلومینیوم
مخلوط كلوخه شده‌ای از اكسید آلومینیوم و آلومینیوم فلزی كه به عنوان مادة غلاف به كار می‌رود.
Siting Criterion
معیار انتخاب محل
معیاری برای قضاوت در مورد مناسب بودن یك محل برای تأسیسات هسته‌ای، به ویژه از نظر ایمنی هسته‌ای.
Skyshine
تابش آسمانی
تابش یونسازی كه از طریق پراكندگی در هوا، از چشمه به جسم می‌رسد.یادآوری 1- اصطلاح مزبور نوعاً برای توصیف پراكندگی از بالای دیوارة محافظ به كار می‌رود.یادآوری 2- این اصطلاح گاهی تابش پراكنده شده از ساختارهای مجاور را نیز شامل می‌شود.
Slow Neutron
نوترون کند
نوترونی با انرژی جنبشی كمتر از یک مقدار مشخص.رجوع شود به: Fast Neutron، Intermediate Neutronیادآوری ـ این مقدار ممكن است در یك گسترة وسیع تغییر كند و به كاربردهایی از قبیل فیزیك راكتور، حفاظ‌گذاری یا دزسنجی بستگی دارد. مقدار مزبور، در فیزیك راكتور غالباً یك الكترون ولت و در دزسنجی، قطع مؤثر كادمیوم انتخاب می‌شود.
Slowing-Down Area
سطح کندشدگی
یك ششم میانگین مربع جابجایی نوترون‌ها، در یك محیط همگن نامتناهی، از نقاط مبدأ آنها به نقاطی كه در آنجا تا یك انرژی معین كند شده‌اند.
Slowing-Down Density
چگالی کندشدگی
شمار نوترون‌های موجود در واحد حجم و واحد زمان که تا پایین‌تر از یك انرژی معین، كند شوند.
Slowing-Down Kernel
کرنل کندشدگی
تابعی كه در یك محیط همگن، احتمال رفتن یك نوترون از موقعیتی مشخص به موقعیتی دیگر را در واحد حجم، در حالی كه نوترون مزبور در گسترة انرژی معینی كند می‌شود، به دست می‌دهد.
Slowing-Down Length
طول کندشدگی
ریشة دوم سطح كند شدگی.
Slowing-Down Power
قدرت کندکنندگی
حاصلضرب میانگین كاهیدگی لگاریتمی انرژی و سطح مقطع پراكندگی ماكروسکوپی در یك محیط معین.
Smear Test
آزمون نمونه­برداری
آزمایشی در مورد آلودگی پرتوزای احتمالی سطوح، به طور مثال در محل‌های كار یا روی چشمه‌های تابش، از طریق كشیدن پارچة متخلخل نمدار یا چیزی مشابه آن بر سطح مورد آزمون و اندازه‌گیری اكتیویتة حاصل.
SN Method
روش SN
روش SN
Sodium Cold Trap
تلة سرد سدیم
دستگاهی برای جداكردن ناخالصی‌ها، كه اغلب اكسید سدیم می‌باشد، از سدیم در گردش، از طریق كاهش موضعی دمای آن تا نقطه‌ای كه ناخالصی‌ها رسوب كنند.
Sodium Hot Trap
تلة داغ سدیم
دستگاهی برای جداكردن ناخالصی‌ها، كه اغلب اكسید سدیم می‌باشد، از سدیم در گردش، از طریق افزایش دما تا نقطه‌ای كه در آن، ناخالصی‌ها با مادة جامدِ در تماس با سدیم واكنش دهند.
Sodium-Cooled Reactor
راکتور با خنک­کنندة سدیم
راكتوری كه با سدیم به عنوان خنك‌كننده كار می‌كند.
Solidification
جامدسازی
تبدیل پسماند‌های پرتوزا (گاز یا مایع) به جامدات خشك پایدار.
Solvent Extraction
استخراج با حلال
بازفرابری سوخت فرایندی كه در آن، یك ماده به طور انتخابی به وسیلة یك حلال آلی مخلوط نشدنی، از محیطی آبی استخراج می‌شود.یادآوری ـ این اصطلاح گاهی به مفهوم چرخة استخراج تعمیم داده می‌شود.
Somatic Effect Of Radiation
اثر بدنی تابش
اثر تابش كه در زمان حیات موجود پرتودیده ظاهر می‌شود.رجوع شود به: Genetic Effect Of Radiation
Source Data
داده­های مبنا
Source Density
چگالی چشمه
شمار ذراتی از یك نوع، با یك انرژی و در یك جهت معین كه در واحد زمان و واحد حجم تولید می‌شوند.
Source Efficiency
کارایی چشمه
فاكتوری كه به یك كمیت تابش اعمال می‌شود تا مقدار آن كمیت را پس از كاهش ناشی از خودجذبی در یک چشمة تابش به دست دهد.
Source Material
مادة چشمه
ماده‌ای حاوی بیش از یك غلظت مشخص اورانیوم یا توریم با هر شكل فیزیكی یا شیمیایی؛ به جز مواردی كه مادة مزبور به عنوان مادة هسته‌ای ویژه مشخص شده باشد.یادآوری ـ این اصطلاح را آژانس‌های نظارتی به كار می‌برند.
Source Range
گسترة چشمه
گسترة قدرت راكتور كه در محدودة آن، یك چشمة نوترون اضافی برای تسهیل اندازه‌گیری چگالی شار نوترون، لازم است.
Source Range Monitor
نمایشگر گسترة چشمه
نمایشگر توان راكتور در گسترة چشمه.
Source Reactor
راکتور چشمه
راكتوری كه مخصوص تولید شاری پایدار از نوترو‌ن‌های با بیناب انرژی كاملاً مشخص، طراحی می‌شود و اساساً برای اجرای آزمایش‌های حفاظ‌گذاری یا آزمایش‌های نمایی و یا سنجه‌بندی آشكارسازها به كار می‌رود.
Spallation
تلاشی
واكنش هسته‌ای یك هسته و ذره‌ای فرودی با انرژی بالا به حدی كه چندین نوكلئون از هستة هدف به بیرون پرتاب شده و در نتیجه عدد جرمی و عدد اتمی، چند واحد كاهش می‌یابند.
Special Fissionable Material
مادة قابل شکافت ویژه
پلوتونیـوم- 239، اورانیوم- 233، اورانیوم غنی شده با اورانیوم- 235 یا 233 و هر مـادة حاوی یك یا چند ایزوتوپ یاد شده، سایر مواد شكافایی كه ممكن است توسط شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مشخص شوند یا در مورد جوامع اروپایی، توسط شورای جوامع اروپایی با یک اکثریت واجد شرایط و بر پایة توصیه‌های کمیسیون، تعیین گردند، لیکن به جز مواد چشمه، کانی‌ها یا پسماند کانی.رجوع شود به: Special Nuclear Materialیادآوری 1- این تعریف از مادة قابل شکافت ویژه بر پایة اساسنامة آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تحت نظام نامة شمارة 76/3227 کمیسیون جوامع اروپایی است. یادآوری 2- در هر دو حالت، اصطلاح “اورانیوم غنی شده با ایزوتوپ‌های 235 یا 233” به معنای اورانیوم حاوی ایزوتوپ‌های 235 یا 233 یا هردوی آنهاست، به طوری‌كه نسبت فراوانی مجموع این ایزوتوپ‌ها به ایزوتوپ 238، بزرگتر از نسبت ایزوتوپ 235 به ایزوتوپ 238 موجود در طبیعت است.
Special Nuclear Material
مادة هسته­ای ویژه
پلوتونیوم، اورانیوم 233، اورانیوم غنی شده با ایزوتوپ‌های اورانیوم 233 یا 235، هر مادة حاوی موارد یاد شده، یا هر مادة دیگری با قابلیت آزاد‌سازی مقادیر قابل توجه انرژی هسته‌ای كه ممکن است هر چند وقت یكبار انتخاب گردد.یادآوری ـ این اصطلاح را آژانس‌های قانونی یا نظارتی به كار می‌برند.
Specific Activity
فعالیت ویژه
اكتیویتة یك مادة معین تقسیم بر جرم آن.
Specific Burnup
فرسایش سوخت ویژه
انرژی كل آزاد شده در واحد جرم سوخت هسته‌ای.یادآوری ـ این کمیت معمولاً بر حسب مگاوات ـ روز بر تُن بیان می‌شود.
Specific Gamma-Ray Constant
ثابت ویژة پرتو گاما
حاصلضرب آهنگ پرتودهی در فاصله‌ای معین از چشمة نقطه‌ای نوكلیید گسیلندة تابش گاما در توان دوم آن فاصله، تقسیم بر اكتیویتة چشمة مزبور، بدون در نظر گرفتن تضعیف.
Specific Power
قدرت ویژه
توان ایجاد شده در واحد جرم سوخت در قلب راكتور.
Spectral Cross Section
سطح مقطع بینابی
سطح مقطع دیفرانسیلی نسبت به انرژی.
Spectral Hardening
سخت­گردانی بینابی
افزایش انرژی میانگین ذرات به علت اتلاف ترجیحی آنها در انرژی‌های پایین‌تر از طریق جذب، نشت یا پراكندگی.
Spectral Particle Flux Density
چگالی بینابی شار ذرات
چگالی شار ذرات دیفرانسیلی نسبت به انرژی.
Spectral Shift Control
کنترل با جابجایی بینابی
نوع خاصی از كنترل با كندكننده كه در آن، بیناب نوترون عمداً تغییر داده می‌شود.رجوع شود به: Spectral Shift Reactor
Spectral Shift Reactor
راکتور جابجایی بینابی
راكتوری كه در آن، بتوان بیناب نوترون را برای كنترل یا به منظورهای دیگر، با تغییر خواص یا مقدار كندكننده تنظیم كرد.
Spent Fuel
سوخت مصرف شده
سوخت هسته‌ای كه پس از تابش‌دهی از راكتور برداشته می‌شود و دیگر در آن قابل استفاده نیست.
Spent Fuel Storage
انبار سوخت مصرف شده
مخزن و یا سلولی بزرگ که معمولاً با آب پر شده و سوخت هسته‌ای مصرف شده در آن قرار می‌گیرد تا زمانی که اکتیویتة آن به سطح مطلوب کاهش یابد.
Spherical Harmonics Method
روش هماهنگ­های کروی
Spike
تیزه
آسیب ناشی از تابش ناحیه‌ای كه به علت انتقال انرژی بالا در طول مسیر پیمایش یك ذرة مستقیم یونساز در جامد یا مایع، تغییرات ساختاری پیدا می‌كند.
Spiking
تیزه­سازی
وارد كردن سوخت غنی‌شده در برخی مجتمع‌های سوخت.
Spontaneous Fission
شکافت خود به خود
شكافت هسته‌ای كه بدون افزودن ذرات یا انرژی به هسته، صورت می‌گیرد.
Spontaneous Nuclear Reaction
واکنش هسته­ای خود به ­خود
واكنش هسته‌ای كه در ابتدا فقط یك هسته یا نوكلئون در آن درگیر است.رجوع شود به: Radioactive Decay
Spray Cooling
خنک­سازی افشانه­ای
سیستمی افشانه‌ای برای استفاده در مواقع اضطراری كه به منظور كاهش غلظت محصولات شكافت غیر فرار در فضای پوشش ایمنی و پایین آوردن دما و فشار در ساختمان آن، طراحی شده است.
Spurious Shutdown
خاموش­سازی نابهنگام
خاموش‌سازی راكتور به علت یك رویداد پیش‌بینی نشده كه ارتباطی به وضعیت غیر عادی راكتور ندارد.
Sputtering
پراکنش
بیرون‌اندازی اتم‌ها از سطح هدفی جامد در نتیجة برخورد یون‌های مثبت پلاسما.
Square Cascade
آبشار مربعی
جداسازی ایزوتوپ‌ها آبشاری كه در آن، جریان جرمی مرحله‌ای در هر مرحله یكسان است.
SRD
اختلاف فرستنده ـ دریافت­کننده (مخفف)
پادمان اختلاف میان اظهارات ناحیة موازنة مواد ارسالی و اندازه‌گیری‌های ناحیة موازنة مواد دریافتی، در مورد مقدار مواد هسته‌ای موجود در یك دسته.
Stable Tracer
ردیاب پایدار
ردیابی كه پرتوزا نیست.
Stage
مرحله
جداسازی ایزوتوپ‌ها بخشی از آبشار كه در آن، تمامی واحدها به موازات هم روی مواد با تركیب ایزوتوپی یكسان، عمل می‌كنند.
Standard Pile
پیل استاندارد
حجمی از مادة كندكننده، معمولاً گرافیت، كه حاوی چشمة نوترون است و چگالی شار نوترون در مواضع مشخص آن، به دقت تعیین شده و به عنوان استاندارد قابل استفاده است.
Standard Tails Assay
عیار استاندارد پسمان
جداسازی ایزوتوپ‌ها مقدار طراحی شدة عیار پسمانة آبشار كه در تعیین عملكرد و اقتصاد كارخانة جداسازی ایزوتوپ‌ها به كار می‌رود.
Starting Inventory
موجودی آغازی
پادمان مقدار مواد موجود در ناحیه‌ای معین در آغاز یک دورة زمانی مشخص.
Start-Up Neutron Source
چشمة نوترون راه­انداز
چشمة نوترونی كه در راكتور زیربحرانی قرار می‌گیرد تا چگالی شار نوترون را افزایش دهد و به این ترتیب باعث سهولت اندازه‌گیری طی زمان نزدیك شدن به حالت بحرانی گردد.
Steel Liner
آستر فولادی
دیواره‌ای از فولاد نرم كه به منظور حصول اطمینان از ضد نشت بودن پوشش ایمنی (به طور مثال، دیگ فشاری از جنس بتن پیش‌تنیده)، بر سطح داخلی آن كشیده می‌شود.
Stellarator
استلاراتور
دستگاه طراحی شده برای محصورسازی پلاسما در داخل لوله‌ای كه بر روی خودش بسته می‌شود؛ محصور‌سازی با به كارگیری تركیبی از یك میدان مغناطیسی محوری و یك میدان قطبی‌ اضافی صورت می‌گیرد.یادآوری ـ آرایش‌های استلاراتور، در خود تبدیل چرخشی ایجاد كرده و محصورسازی را در غیاب جریان محوری در پلاسما، ممكن می‌سازند.
Step Insertion Of Reactivity
تزریق پله‌ای راكتیویته
افزایش عمدی راكتیویته به صورت پله‌ای.
Stochastic Heating
گرم­سازی تصادفی
گرم‌سازی پلاسمای بدون برخورد در میدان مغناطیسی محصور‌كنندة غیر یكنواخت به وسیلة یك میدان الكتریكی كه در هر نقطه بر میدان مغناطیسی عمود بوده و همانند نویز زمینه، به طور کتره‌ای نسبت به زمان تغییر می‌كند.یادآوری ـ این نوع گرم‌سازی توسط تشدید سیكلوترونی ایجاد می‌شود؛ هرگاه میدان الكتریكی به یكی از بسامدهای سیكلوترونی ذرات یا یكی از هماهنگ‌های آن برسد.
Stored Energy
انرژی ذخیره ­شده
انرژی داخلی اضافی در یك جامد به علت پرتوگیری (435) از تابش یونساز.
Strategic Point
نقطة راهبردی
پادمان مكان انتخاب شده در حین بررسی اطلاعات طراحی كه در آن، تحت شرایط عادی و وقتی این اطلاعات با كل اطلاعات حاصل از تمام نقاط استراتژیك دیگر تركیب شود، اطلاعات لازم و كافی برای اجرای اقدامات پادمان، حاصل و تأیید گردد.یادآوری ـ نقطة استراتژیك ممكن است شامل هر مكانی شود كه در آن، اندازه‌گیری‌های كلیدی مرتبط با حسابرسی موازنة مواد و اقدامات پوشش ایمنی و مراقبت به عمل می‌آید.
Streaming
جاری ­شدن
تراگسیل افزایش یافتة تابش از داخل یك محیط كه در اثر وجود خلأ‌های گسترده یا نواحی با تضعیف اندك دیگر رخ می‌دهد.
Strength Function
تابع قوت
میانگین پهنای كاهش‌یافتة نوترون یك تشدید، تقسیم بر فاصلة تراز میانگین در مورد ترازهای تشدید برانگیخته شده به وسیلة نوترون‌ها در یك نوكلیید معین.
Stretch Out
گسترش دورة بهره­برداری
طولانی كردن بهره‌برداری از یك راكتور هسته‌ای، فراتر از عمر تعیین شدة قلب آن، با تغییر شرایط بهره‌برداری.
Stripping
کَنِش
واكنشی هسته‌ای كه در آن، نوكلئونی از هستة بمباران‌كننده، توسط هستة هدف گیر می‌افتد.یادآوری ـ نوكلئون گیرافتاده در هستة هدف ادغام می‌شود و باقیماندة هستة بمباران‌كننده عملاً در جهت اولیة خود به حركت ادامه می‌دهد.
Stripping
تهی­سازی
بازفرابری سوخت فرایند برداشت ناخالصی از طریق انتقال آن به فاز دیگر، پس از استخراج با حلال یا تهی‌سازی (1191).
Subcadmium Neutron
نوترون زیرکادمیوم
نوترونی با انرژی جنبشی كمتر از قطع مؤثر كادمیوم.
Subchannel Analysis
تجزیه زیركانال
تقسیم قراردادی كانال سوخت به زیركانال‌ها در محاسبات ترموهیدرولیكی راكتور كه برای آن، معادلات ترازمندی مجزا بر حسب جرم، تكانه و انرژی فرمول‌بندی می‌شوند.یادآوری ـ برهمكنش بین زیركانال‌ها تا حدی در نظر گرفته می‌شود.
Subcooled Boiling
غلیان زیرسرد
غلیان، وقتی كه دمای خنك‌سازی در نزدیكی سطح داغ به نقطة جوش می‌رسد، لیكن در اكثر نواحی كانال خنك‌كننده از این مقدار كمتر است؛ حباب‌های بخار فقط در نزدیكی سطح داغ پدید می‌آیند.رجوع شود به: Nucleate Boiling
Subcritical
زیربحرانی
راكتور دارای ضریب تكثیر مؤثر كمتر از واحد.رجوع شود به: Critical، Nuclear Chain Reaction
Subcritical Assembly
مجتمع زیربحرانی
مجتمعی شامل یك محیط تکثیرساز زیربحرانی كه عموماً همراه با یك چشمة نوترون مستقل، برای تعیین مشخصه‌های نوترون محیط تکثیرساز، به كار می‌رود.
Subcritical Multiplication Factor
ضریب تکثیر زیربحرانی
نسبت ترازمندی شمار کل نوترون‌های حاصل از شكافت و چشمة نوترون در یك مجموعة زیربحرانی، به شمار كل نوترون‌های موجود در مجموعه كه فقط از چشمه حاصل شده‌اند.
Sun Burst
هیدرید شدن
هجوم مواد هیدروژنی به غلاف زیركالوی كه منجر به تفكیك موضعی هیدرید زیركونیوم می‌شود.
Super Cell
ابر سلول
بخشی از شبكة راكتور كه شامل چندین جزء مربوط به قلب است؛ به عنوان مثال، میلة كنترل و دسته‌های سوخت در برگیرندة آن در راكتور آب جوشان.
Supercritical
فوق بحرانی
راكتور دارای ضریب تكثیر مؤثر بزرگتر از واحد.رجوع شود به: Critical، Nuclear Chain Reaction
Superheat
فوق گرمایی
مقدار گرمای اضافه بر گرمای اشباع (كه برای تبخیر آنی یك مایع مورد نیاز است).
Superheat Reactor
راکتور فوق گرمایی
راكتوری كه در آن، خنك‌كننده در داخل یا خارج قلب راكتور با گرمای حاصل از راكتور، فوق‌گرم شده است.
Superheating
فوق گرم‌سازی
افزایش دمای یك مایع به بالاتر از نقطة جوش آن كه منجر به تبخیر آنی می‌شود.
Surface Density
چگالی سطحی
جرم یك لایه از ماده در واحد سطح.یادآوری ـ این كمیت معیاری از ضخامت لایه است.
Surface Power Density
چگالی قدرت سطحی
توان حرارتی تولید شده در جزء سوخت یا مجتمع سوخت، تقسیم بر مساحت سطح خنك شدة آن.
Surveillance
مراقبت
پادمان نظارت مداوم یا دوره‌ای قسمت‌های یک مجتمع به منظور حفظ موازنة مواد.
Swelling
تورم
افزایش حجم مادة تابش‌دیده در نتیجة تابش‌دهی.
Swimming Pool Reactor
راکتور استخری
راکتوری که اجزاء سوخت آن در استخر آبی که به عنوان کندکننده، خنک‌کننده و حفاظ زیست‌شناختی عمل می‌کند، غوطه‌ور است.
Synchrocyclotron Reactor
سینکروسیکلوترون
شتابدهندة ذرات سنگین كه از یك میدان هدایت‌كنندة ثابت و یك میدان الكتریكی با بسامد متغیر استفاده می‌كند.یادآوری ـ ساختار این شتابدهنده شبیه به سیكلوترون است.
Synchrotron
سینکروترون
شتابدهنده‌ای كه ساختار آن عموماً حلقوی است و مسیر ذرات حین شتاب‌گیری در آن، از طریق مدوله‌سازی همزمان میدان مغناطیسی با سرعت ذرات، ثابت نگه داشته می‌شود.
Synchrotron Radiation
تابش سینکروترونی
تابش گسیل شده به وسیلة ذرات باردار در نتیجه حرکت چرخشی طبیعی آنها در یک میدان مغناطیسی.یادآوری 1- ذرات با بسامد سیکلوترونی می‌چرخند. یادآوری 2- اصطلاح تابش سینکروترونی به ویژه برای ذرات خیلی سریع به کار می‌رود.

 

لغات هسته ای – اتمی بخش 13
Irantarjomeh
لطفا به جای کپی مقالات با خرید آنها به قیمتی بسیار متناسب مشخص شده ما را در ارانه هر چه بیشتر مقالات و مضامین ترجمه شده علمی و بهبود محتویات سایت ایران ترجمه یاری دهید.