امیرنشین منطقه ای که در قلمرو یک شاهزاده یا یک امیر اداره شود.
principality
فرآیند- عبارتست از مداومت و توالی منظم و مشخص یك پدیده یا انجام عملی در مسیر معین و در بستر زمان كه به نتایج كامل برسد
Process
بهره وری،ترکیب مقادیر موجود به مؤثرترین صورت برای تولید سودمندترین کالاها و خدمات
productivity
نیمرخ عبارت از فصل مشترک یک صفحه قائم با سطح زمین
Profile
پروژه،در تعریفی عام، مجموعه ای از کارهای غیرتکرار و مرتبط به هم است که هر یک از آنها مدت اجرا، زمان شروع و خاتمه معینی دارد.
project
پروتکل صورت مجلس جلسات سایسی و یا پیش نویس قرارداد که به شکل پیمان در می آید.
Protocol
نقاله وسیله ای است که به اشکال گوناگون مانند دایره، نیمدایره، مربع و یا مستطیل ساخته می شود و لبه آن برحسب واحدهای اندازه گیری زاویه مانند درجه شصت قسمتی و یا گراد مدرج می گردد
protractor
یک محدوده جغرافیایی شامل چند شهرستان که براساس ضوابط تقسیمات وزارت کشور، تعیین و نامگذاری شده است.
province
پسیكرومتر- دستگاهی كه اندازه بخار آب در اتمسفر را تعیین می كند
Psychrometer
جنبش
pulsation
سنگ پا- نوعی سنگ آذرین كه به دلیل دارا بودن خلل و فرج و منافذ فراوان خیلی سبك بوده و روی آب می ایستد این سنگ كه ظاهری اسفنجی شكل دارد بر اثر خروج گاز و بخارهای موجود در مواد گداخته و سپس سرد و سخت شدن آن پدید می آید
Pumice
کوتوله ها دسته ای از انسان ها که قد آن ها بطور متوسط کوتاهتر از 140 سانتیمتر است، بیشتر در نواحی جنگل های استوایی آفریقای مرکزی زندگی می کنند و رنگ پوست آن ها زرد تیره است
Pygmies
قنات،در ایران، یک مجرای زیرزمینی که آب آبیاری را از کوهها به نواحی خشکتر واقع در پایین آن حمل می کند. در فواصل فیمابین، دهانهایی گرد شبیه به دهانه های کوچک آتشفشان دارد
Qanat
محله هر یک از مناطق نسبتاً مجزای هر شهر که به لحاظ تاریخی، اجتماعی و یا خدمات شهری قابل تفکیک باشد
Quarter
نژاد گروهی از مردم که از نظر اصالت و وراثت طبیعی دارای خصوصیات یکسان باشند
Race
تشعشع- عمل پس دادن انرژی را تشعشع می نامند.مانند تشعشع حرارتی كه موجب سرد شدن تدریجی جسم تشعشع دهنده و گرم شدن فضای پیرامون آن می گردد
Radiation
باران، بارش، بارندگی، باریدن، روشهای تولید باران مصنوعی وباردار کردن مصنوعی ابرها
رنگین كمان- كمان نورانی رنگینی كه بر اثر شكست و بازتاب داخلی نور خورشید بوسیلۀ قطره های باران پدید می آید
Rainbow
بارش- ذرات كوچك آب موجود در بخار آب پس از رسیدن به حد تكاثف، به ابر دگرگون شده و در فضا شناور می گردند
Rainfall
رج نام گیاهی خود رو و جنگلی است. در قدیم مردم گریوان از این گیاه برای تهیه رنگهای طبیعی به منظور بافت قالی و پالاس (پلاس ) استفاده می کردند.
Raje
رشته- هرگونه عارضه جغرافیایی ممتدی را زنجیره و یا رشته و یا سلسله می گویند
Range
رشته هرگونه عارضه جغرافیایی ممتدی را زنجیره و یا رشته و یا سلسله می گویند.
Range /chain
رشته كوه- رشته كوه، ردیفی از كوهها یا تپه ها و گاهی به معنی سلسله كوه استعمال می شود
Range of mountain
تنداب بستر رودخانه یا جویباری که در عرض شکسته شده و شیب آن دفعتا\” افزایش یافته باشد، عارضه ای را بوجود می آورد که به آن تنداب یا شرشره می گویند.
Rapids
آبسنگ- پشته ناهموار مرجانی كه به ساحل نزدیك بوده و میان آن و خشكی اصلی را پایاب باریك و یك مرداب كم عمق ساحلی فرا گرفته باشد
Reef
همه پرسی مراجعه به آراء و افکار عمومی برای رد و یا قبول امری
Referendum
شكست- یا انكسار، شكستن موج هنگام عبور از محیطی به محیط دیگر كه در آن، سرعت انتشار موج با سرعت آن در محیط اول متفاوت است
refraction
منطقه، خصوصیات هنگنی است که آن را از نواحی مجاور یا سایر مناطق متمایز می سازد
region
برنامه ریزی منطقه ای،تلاشی برای تنظیم و هماهنگ کردن برنامه های مختلف اجتماعی-اقتصادی و محیطی با امکانات محلی در یک منطقه(سرزمین خاص)
regional planning
پسروی- پیش رفتن آب در خشكی پیشروی و عقب رفتن آن را پسروی می نامند
Regression
رطوبت نسبی- نسبت میان بخار آب موجود در حجم معینی از هوا به میزان بخار آب موجود در همان حجم هوایی كه در همان درجه حرارت به حالت اشباع رسیده باشد رطوبت نسبی نام دارد
Relative humidity
موقعیت نسبی- قرارگیری یك نقطه یا یك مكان نسبت به پدیدۀ طبیعی یا مصنوعی مهمتر یا مشخص تر
Relative location
افزایش نسبی- افزایش نسبی نماگر مورد نظر در فاصله دو یا چند سرشماری. این نسبت از تفاوت رقم سال ابتدا با سال انتها نسبت به سال ابتدا ضربدر 100 به دست می آید.
Relative population increase
نقشه برجسته نقشه ای که پستی و بلندی ها و ارتفاعات را به شکل برجسته یا سه بعدی نمایش دهد
Relief map
جابجایی،تغییرمکان،جایگزینی،جابه جا شدگی، تفاوت مکان،تغییر حرکت و مسافت
relocation
سنجش از دور +دورکاوی
Remote sensing
منابع تجدید شونده- منابعی كه به طور جزئی یا كلی، قابلیت تجدید شدن توسط عوامل طبیعی را داشته باشند
Renewable resources
خزندگان رده ای از جانوران مهره دار خونسرد که با ریه تنفس می کنند و چون شکم آنها اغلب در هنگام راه رفتن به زمین کشیده می شود بدین نام خوانده می شوند.
Reptilia
جمهوری حکومت یا مملکتی که رئیس آن انتخابی است.
Republic
مخزن سد مخزن ذخیره آبی که برای مقاصد هیدوالکتریک، صنعتی، مصارف خانگی و یا آبیاری و امثال آن با بستن سد بر روی رودخانه ها بوجود آمده باشد
reservoir
مقیم کسی که در جایی مسکن گرفته و اقامت کرده باشد
Resident
تراكم مسكونی- عبارتست از تراكم جمعیت شهرنشین در هر هكتار از اراضی شهری كه دارای كاربری مسكونی می باشد
Residential density
واحد مسكونی- ساختمان یا بخشی مستقل از یك ساختمان كه برای سكونت یك خانوار منظور شده است
Residential unit
سنگ مقاوم- سنگی كه به دلیل سختی و یا تركیبات خاص شمیائی در برابر آب و هوا و فرسایش مقاومت نماید
Resistant rock
منابع
Resources
گسله وارونه گسله ای که قسمت قدیمی یک طرف آن در نتیجه فشار زیاد روی بخش جدید طرف مقابل قرار گیرد
Reversed fault
ریولیت- سنگ آذرینی كه آمیخته ای از فلدسپات های قلیایی و كوارتز بوده و با پاره ای تركیبات معدنی همراه باشد
Rhyolite
شالیزار زمینی که در آن برنج کاشته باشند، کشتزار برنج
Rice field
درجه ریشتر سیستم متداول اندازه گیری درجه بزرگی زمین لرزه
Richter scale
شکاف عمیق در پوسته قاره ای
rift valley
راست لغز یا راست بر ،یک بلوک گسل نسبت به بلوک مجاور به سمت راست جابجا(متمایل) شده
Right slip or dextral
حقوق مجموعه قوانین و قواعد و رسوم لازم الاجرائی که به منظور استقرار نظم در جوامع انسانی وضع یا شناخته شده است
Rights
یخبست توده ای از بلورهای یخ کدر که براثر یخبندان قطره های کوچک آب موجود در مهی که روی زمین خیلی سرد ایجاد شده است پدید آمده باشد
Rime
تلاطم آشفتگی دریا
Rip
طلوع بآمدن یک ستاره از افق ظاهری یک محل که ناشی از حرکت وضعی زمین است
Rise
رودخانه- مجرای طبیعی آبهای سطح زمین كه بسوی دریا، دریاچه و یا آبگیرهای داخلی یك كویر یا یك رودخانه اصلی و یا باتلاق و امثال آن روان باشد
River
آبگیر رودخانه- حوضه یك رودخانه كه از شاخه هائی كه به آن می ریزند تشكیل یافته باشد
River basin
بستر رودخانه- بستر عبارت از مجرائی است كه آب در آن بطور طبیعی جریان داشته و بسوی دریا، دریاچه، كویر، باتلاق و مانند آن روان باشد
River bed
بستر جاده- به بخشی از زمین گفته می شود كه برای احداث جاده آماده شده است
Road bed
سنگ- توده متراكم و سختی از ذرات و مواد معدنی كه بخشی از سنگكره را تشكیل داده است
Rock
شاخص- میله فلزی یا چوبی مندرجی كه در نقشه برداری استفاده می شود
Rod
چرخش زمین چرخش زمین به گرد محور قطبین که به آن حرکت وضعی زمین گفته می شود
Rotation of the earth
کولاک دریای آشفته ومتلاطم، امواج خروشان دریایی که توفانی باشد
Rough sea
کائوچو جسم جامد معمولا قابل ارتجاعی که از ترشح شیرابه گیاهان گوناگون بدست آمده و بدلیل قابلیت ارتجاعی و سختی، نفوذناپذیری ریا، چسبندگی و مقاومت موارد استعمال زیادی دارد
Rubber
یاقوت یکی از سنگهای آذرین که جزء کانیهای سنگهای اسیدی به شمار می برودبعد از الماس سخت ترین کانی هاست و آن را با الماس تراش می دهندیاقوت بیشتر در لایه های آتشفشانی قدیم پیدا می شود و دارای اقسام مختلف است که مرغوبترین آنها یاقوت آتشی یا یاقوت سرخ است
Ruby
روان آب، آن قسمت از بارش که سرانجام به نهرها می رسد مرکب از آبی است که در سطح زمین جریان می یابد به جای اینکه به داخل زمین فرو رود همراه با مقدار آبی که در مرحله اول به زمین فرورفته و بعدا در نهرها به آبی که در روی زمین جریان دارد ملحق می شود آبهای جاری،
Run Off
آبهای جاری- آبهای جاری كه در حقیقت مهمترین عامل فرسایش سطح زمین اند آبهایی هستند كه به صورت باران و برف به سطح زمین می رسند و در سرازیریها جریان می یابند
Running waters
رواناب- آب بارانی كه از سطح زمین عبور كرده و پس از جذب شدن مقداری از آن بوسیلۀ خاك وارد جویبار یا رودخانه شده و با آب بارانهائی كه به درون زمین فرو رفته اند و به صورت چشمه آشكار می شوند، توأم و در مجاری سطحی روان می گردند
Runoff
تجمیع روستایی، گردآوری دو یا چند آبادی در مکانی جدیدی برای فراهم آوردن امکان سکونت و فعالیت مناسب و خارج از آنها از محیط ناپایدار
Rural integration
تعامل شهر و روستا- گسترش روابط متقابل شهری و روستایی به عنوان فرآیندی مؤثر در نزدیكی جهانی از این دو شاخه شناخته می شود
Rurbanization
ماسه باد باد شدیدی که توده های شن را بهمراه داشته باشد
Sabliere / sablière sand
درجه شوری آب- درجه شوری آب اقیانوسها و دریاها و دریاچه ها و رودخانه ها و مانند آن، كه بر حسب در هزار بیان می گرددبطور متوسط درجه شوری آب اقیانوسها 35 در هزار است كه این میزان در مناطق مختلف متفاوت است
Salinity
سالوک نام کوهی از رشته کوه الاداغ در جنوب بجنورد مرکز استان خراسان شمالیاین کوه وقله مرتفع آن از سمت شمال به روستای گریوان مشرف است
Saloke
نمک نمک معمولی یا سدیم کلراید که بصورت جامد یا محلول در روی پوسته زمین دیده می شود
Salt
دریاچه نمک دریاچه ای واقع در یک منطقه گرم و خشک که آب آن بر اثر تبخیر زیاد با املاح نمکی فراوان همراه باشد
Salt lake
شوره زار زمین پراز شوره ای که گیاه در آن نروید
Salt-flat
شوره نیترات طبیعی پتاسیم که به آن شوره قلمی نیز می گویند
Saltpeter
ماسه ذرات ریزی که از تجزیه و تخریب طبیعی سنگها بویژه سنگهایی که دارای کوارتز می باشند (از قبیل سنگ خارا)ایجاد شده و بوسیله جریان آب، باد، یخجال و یا دریا به نقاط مختلف حمل می گردند
Sand
زبانه های ماسه ای
sand spit
ماسه باد باد شدیدی که توده های شن را بهمراه داشته باشد
sandstorm
ریگزار زمین پوشیده از ریگ
Sandy region
سنسکریت زبان علمی قدیم و مقدس هندوان، یکی از زبان های مهم هندوایرانی از شعبه زبانهای هندواروپایی که با زبان اوستا خویشاوندی نزدیک داردکهن ترین صورت زبان سنسکریت، زبان ودایی نام دارد که سرودهای ودا بدان نوشته شده و مربوط به 3000 سال قبل از میلاد مسیح است
Sanskrit
ماهواره – جرم کوچکی که به گرد یک سیاره گردش نمایداین جرم معمولاً مصنوعی بوده و به آن قمر مصنوعی نیز گفته می شود
Satellite
اشباع جمعیتی، به سطح تعادل دقیق جمعیت یک ناحیه با ظرفیت ممکن آن گفته می شود
saturation
کیوان یا زحل یکی از عظیم ترین سیارات منظومه شمسی که بعد از برجیس(مشتری ) جای گرفته است
Saturn
مقیاس- مقیاس به معنای پایۀ عینی اندازه گیری، مقایسه یا طبقه بندی اشیاء كه می تواند به یك یا چند نوع متمایز تعلق داشته باشد.
scale
سنگریز- توده ای از تخته سنگ یا خرده سنگ های شكسته كه در پای تندان یا در دامنه كوه انباشته شده باشد
Scree/ talus
سطح دریا- تراز آب اقیانوس در صورتی كه خالی از تأتیر كشند امواج باشد
Sea level
سیل پوسته ای با ضخامت تقریبا\” ثابت از سنگ های آذرین که بین لایه سنگهای دیگر نفوذ کرده باشد
Seal
دریابندر- بندر و یا بندرگاهی بر كنار دریا كه برای رفت و آمد كشتی های دریا پیما مساعد باشد
Seaport
فصل – یکی از تقسیمات زمانی که براثر مدت زمان تابش آفتاب و شرایط جوی حاصله از تغییرات زمانی، شدت تشعشع خورشید مشخص و طبقه بندی گردیده باشد
Season
دریاچه فصلی- آبگیری كه فقط در فصلهای پرباران آب داشته و در سایر فصول خشك و یا بصورت شوره زار و گل زار درآید
Seasonal lake
ثانیه
Second
امواج ثانویه- امواجی كه بلافاصله بعد از امواج اولیه به وسیلۀ لرزه نگار ثبت می گردند امواج ثانویه نام دارند دامنه امواج ثانویه از دامنه امواج اولیه بیشتر است و از نوع امواج عرضی محسوب می گردند
Secondary waves
تهنشست (رسوب) ذراتی از سنگ و خاک یا مواد و دانه هایی که در زیر آب ته نشین گردد.
Sediment
سنگهای رسوبی +سنگهای ته نشستی
Sedimentary
سنگهای رسوبی- به سنگهایی كه بصورت ته نشست مواد تشكیل یافته است می گویند
Sedimentary rocks
رسوبشناسی- شاخه ای از زمین شناسی كه تركیب و چینه شناسی تهنشست ها را بررسی می كند
Sedimentology
آبخیز- زمینی كه از آن به خارج تراوش كند و هرجای آن را بكنند آب بیرون آید
Seepage land
کانون زمین لرزه مرکز ارتعاشات زمین لرزه واقع در زیرزمین را کانون زمین لرزه می گویند .
Seismic focus
امواج زمین لرزه- امواجی كه به دلیل وقوع زمین لرزه ایجاد می گردند. این مواج بر سه نوعند. امواج اولیه، امواج ثانویه و سطحی
Seismic waves
لرزه سنج دستگاهی که برای آگاهی از وقوع زمین لرزه، شدت وسعت منطقه بکار می رود .
Seismometer
باد سیستان- بادی كه مخصوص ناحیۀ سیستان در خاور ایران بوده و معمولا در فصل تابستان می وزد وسرعت آن گاه تا یكصد كیلومتر در ساعت می رسد
Seistan wind
اقلیم حاره ای نیمه خشک در هر نیمکره در کناره رو به قطب و غالبا\” در داخل قاره ها بخصوص در فلاتها و معمولا مجاور صحراها قرار دارد.
Semiarid tropical climate
پیرانه رود رودخانه ای که در نهایی ترین مرحله دوره تکاملی خود قرار گرفته باشد.
Senile river
عشایر اسکان یافته، عمدتا\” از کوچ منصرف شده و در آبادی ماندگار شده اند.
Settled tribes
غروب فروشدن آفتاب و ماه و ستارگان.
Setting
فاضلاب فضولاتی که به اشکال مختلف ( مسکونی، صنعتی، طوفانی) همراه آب باشد .
Sewage
سایه- تاریكی نسبی در فضا بر یك پهنه به سبب متوقف شدن امواج نور یك منبع نور بواسطه یك جسم حاجب ماوراء حادث شود
Shadow
بادشمال باد شدید خشک و غبار آلودی در فصل تابستان که در صحراهای عراق می وزد و موجب تیره و تار شدن آسمان می گردد.
Shamal
آغل – جایی در کوه که برای خوابیدن احشام درست کرده باشند.
sheepfold
تختانک تختان یا تراسهای پلکانی شکی به بلندی حدود 3 تا 30 سانتی متر که بصورت طبیعی بوجود آمده و اغلب در دامنه های پر شیب دیده می شود. به این عارضه تراست نیز گفته می شود.
Sheep tracks / terracette
جریان سفره ای
sheet flood
زراعت آیش، استفاده از زمین توسط یک یا چند خانواده برا ی کشاورزی (بویژه در آفریقا)تا زمانی که زمین باروری خود را از دست بدهد.
shifting cultivation
آبتل- پشته ای از گل و لای و شن و ماسه كه در عمق كمی زیر آب قرار گرفته باشد
Shoal
سیال- لایه سنگی نسبتاً كم وزنی از جنس سنگ خارا(گرانیت) كه در زیر قاره ها قرار گرفته است.
Sial
جاده ابریشم- راهی قدیمی است كه منطقه مدیترانه را به چین خاوری مربوط می ساخته. این راه از جنوب خاوری دریای خزر، شهر ری و دیوار چین می گذشت و به شانگهای منتهی می شد. وجه تسمیه این راه بمناسبت این است كه ابریشم كه در مقایسه با سایر اجناسی كه از این راه حمل می شد خواستار فراوانی داشت
Silk road
سیلورین سومین دوره از دوران دیرین زیوی(کهن زیست) که مربوط به 440 تا 400 میلیون سال پیش است.
Silurian
نقره فلزی است درخشنده و براق که به خوبی صیقل پذیر است و بهتر از همه اجسام نور را منعکس می کند، از این رو در ساختمان آینه ها بکار می رود .
Silver
واژه ایتالیایی به مفهوم باد گرم مرطوب و گاه خشكی كه از سوی صحرای شمال آفریقا و جزیره سیسیل و جنوب ایتالیا به طرف شمال می وزد
Sirocco
آسمان خراش- بنای بسیار اشكوبه با استخوان بندی فولادی، بتونی و مانند آن.
Sky scraper
لجن گل سیاه وتیره ای که در کف جوی آب و رودخانه و دریاچه ها و دریاها واقیانوس ها جمع شده باشد .
Slime
شیب- میزان سربالایی یا سرازیری زمین را شیب زمین می گویند
Slope
حاشیه نشینی- به نوعی شیوۀ زندگی اطلاق می شود كه نسبت به سه شیوۀ رایج زندگی یعنی شهری، روستایی و ایلاتی متفاوت بوده و با ویژگی های مخصوص به خود، بافت فیزیكی معینی را به وجود آورده است
slum
دایره صغیره- بطور كلی دایره هائی كه از مركز عبور نكرده باشند دایره های صغیره نام دارند
Small circle
برف- برف نوعی بارندگی است كه از اشباع بخار آب در شرایط یخبندان پدید می آید
Snow
برف سنج- دستگاهی است كه برای اندازه گیری ارتفاع و یا عمق برف باریده شده بكار می رود
Snow gauge
داروینیسم اجتماعی- موضوع اصلی در این مكتب، گزینش برای بقاء است
Social Darwinism
جغرافیای اجتماعی- عبارتست از علم شناسایی اشكال سازمان یابی مكانی و روندهای مكان ساز كاركردهای اصلی گروهها و اجتماعات انسانی
Social geography
سوسیالیسم- نظریه ای سیاسی و اقتصادی، برای اصلاح امور جامعه مبتنی بر اینكه كلیه عوامل و وسایل تولید و پخش كالا باید به مالكیت دسته جمعی مردم درآید و دولت به نمایندگی مردم آن ها را برطبق اصول دموكراسی اداره كند
Socialism
خاك- لایه نازكی از پوسته زمین، كه از خرد شدن سنگ ها بوجود آمده و از مواد معدنی تركیب یافته باشد
Soil
ثابت خوشیدی درصد تشعشعات خورشیدی که توسط واحدی از سطح خارج از جو زمین دریافت می گردد. این مقدار بطور تقیبی حدود 2 گرم کالری به ازاء هر سانتی متر مربع در هر دقیقه است.
Solar constant
روز خورشیدی- فاصله زمانی میان دو عبور پی در پی خورشید از فراز نصف النهار معینی از زمین را یك روز خورشیدی می گویند
Solar day
منظومه شمسی ترکیبی از ستاره خورشید و نه سیاره .
Solar system
باد خورشیدی- موادی كه بیشتر پروتون و الكترون هستند و از خورشید به فضا جریان دارند
Solar wind
سال خورشیدی- مدت زمان یك بار گردش كامل زمین به دور خورشید را یك سال خورشیدی می گویند كه مدت آن 2422/365 روز متوسط است
Solar year
انقلابین دو نقطه از گردشگاه زمین به دور خورشید که زاویه میل خورشید در آن دو نقطه به حداکثر شمالی و جنوبی خود برسد.
solstices
انحلال عمل حل شدن مواد در یک محلول، منند حل شدن سنگ نمک در آب
solution
سرچشمه- جائی كه رودخانه از آن جا آغاز شود سرچشمه نام دارد
لطفا به جای کپی مقالات با خرید آنها به قیمتی بسیار متناسب مشخص شده ما را در ارانه هر چه بیشتر مقالات و مضامین ترجمه شده علمی و بهبود محتویات سایت ایران ترجمه یاری دهید.
